Xuất Khẩu Tôm Việt Nam 2025-2026: Thị Trường, Tiêu Chuẩn và Hướng Đi

Năm 2025 ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực từ thị trường EU, khi nhu cầu phục hồi và các sản phẩm tôm giá trị gia tăng được ưu tiên mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, diễn biến cạnh tranh từ Ecuador, Ấn Độ và biến động chính sách của các thị trường lớn đang đặt ngành tôm Việt Nam trước yêu cầu phải tái cấu trúc theo hướng minh bạch hơn, bền vững hơn và có giá trị gia tăng cao hơn.

Xuất Khẩu Tôm Việt Nam 2025-2026: Thị Trường, Tiêu Chuẩn & Xu Hướng

Tôm Việt Nam vươn lên vững chắc trong EU – thị trường trọng điểm của năm 2025

Theo số liệu Hải quan Việt Nam, xuất khẩu tôm sang EU trong 9 tháng đầu năm 2025 đạt 434 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, riêng tháng 9 tăng đến 48%, phản ánh lực cầu mạnh từ cả ba thị trường nhập khẩu chính.

Tôm thẻ chân trắng chiếm 80% kim ngạch.
Sản phẩm giá trị gia tăng chiếm hơn 50% tổng doanh thu từ thị trường này.

EU tiếp tục là một trong những khối nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới. Trong 8 tháng đầu 2025, EU nhập 289.142 tấn, trị giá 1,8 tỷ EUR, tăng lần lượt 19% và 24% so với cùng kỳ 2024. Tuy nhiên, nhu cầu tăng nhanh trong nửa đầu năm bắt đầu chững lại từ tháng 8, cho thấy các nhà nhập khẩu đang chuyển sang chiến lược mua hàng thận trọng hơn.

Cạnh tranh gay gắt: Việt Nam giữ vị trí thứ 3 nhưng áp lực ngày càng lớn

EU nhập khoảng 35.004 tấn tôm từ Việt Nam trong 8 tháng đầu năm, tăng 14%, đứng thứ ba sau:

Ecuador: 160.139 tấn (+36%)
Ấn Độ: 36.880 tấn (+27%)

Ecuador đang lợi thế rõ rệt nhờ chi phí sản xuất thấp và đẩy mạnh tôm chế biến giá rẻ. Ấn Độ tiếp tục mở rộng phân khúc tôm đông lạnh và sản phẩm sơ chế cơ bản.

Việt Nam tăng trưởng chậm hơn nhưng lại có điểm mạnh bền vững: tỷ trọng sản phẩm chế biến sâu vượt 50% giá trị, cao hơn hẳn hai đối thủ. Đây là hướng mà EU ưu tiên, nhất là khi người tiêu dùng châu Âu chuộng sản phẩm tiện lợi, an toàn và có chứng nhận bền vững.

Tuy nhiên, sự bùng nổ nguồn cung giá thấp từ Ecuador và Ấn Độ khiến giá nhập khẩu bình quân tại EU giảm trong nhiều tháng, gây áp lực đáng kể lên biên lợi nhuận của doanh nghiệp Việt Nam.

EVFTA và hệ thống chế biến chuẩn EU: Lợi thế dài hạn của tôm Việt

EVFTA tiếp tục tạo lợi thế cạnh tranh khi nhiều dòng thuế tôm Việt Nam vào EU được giảm về 0%. Cùng với đó:

Việt Nam sở hữu mạng lưới nhà máy chế biến đạt chuẩn EU.
Nhiều doanh nghiệp đạt ASC, BAP, GlobalGAP, tăng mức độ tin cậy trong chuỗi siêu thị châu Âu.
Các mô hình nuôi tuần hoàn, giảm xả thải và kiểm soát tiêu chuẩn xanh đang được mở rộng.

Đó là nền tảng cần thiết để Việt Nam duy trì vị thế trong dài hạn – khi thị trường EU đang dịch chuyển mạnh sang tiêu chí bền vững – minh bạch – truy xuất số hóa.

Thách thức mới: Quy định bền vững và “đòi hỏi xanh” ngày càng ngặt nghèo

Doanh nghiệp tôm Việt Nam phải đối mặt với các quy định mới:

EU CSDDD (Chỉ thị Thẩm định Trách nhiệm Bền vững Chuỗi Cung Ứng).
Đạo luật SCDDA của Đức.
Các yêu cầu kiểm soát nguồn gốc, lao động, môi trường ngày càng chi tiết.

Dù không tác động trực tiếp, "thẻ vàng" IUU vẫn khiến nhiều nhà nhập khẩu EU thận trọng hơn với toàn ngành thủy sản Việt Nam. Ngoài ra, nếu EU ký FTA mới với Indonesia hoặc Thái Lan, lợi thế thuế EVFTA của Việt Nam có thể bị thu hẹp đáng kể.

Hướng đi chiến lược: Tập trung phân khúc cao cấp và truy xuất điện tử

1. Đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng

Đây là phân khúc ít phụ thuộc biến động giá nguyên liệu, biên lợi nhuận cao hơn, phù hợp xu hướng tiêu dùng tại EU:

Ready-to-cook / Ready-to-eat
Shrimp snack, tempura, breaded
Portion pack cho siêu thị và foodservice

2. Số hóa truy xuất nguồn gốc

Doanh nghiệp cần chủ động:

Đầu tư hệ thống truy xuất điện tử từ trại nuôi → nhà máy → container.
Kết nối trực tiếp với nhà nhập khẩu EU để chuẩn hóa tiêu chí ESG.

Những doanh nghiệp đi đầu sẽ có cơ hội ký hợp đồng dài hạn với chuỗi siêu thị lớn.

3. Hợp tác trực tiếp với nhà bán lẻ – phát triển Private Label

Private Label đang là chiến lược mở rộng nhanh của EU. Đây là cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt Nam:

Gia tăng sản lượng ổn định.
Thâm nhập sâu vào chuỗi phân phối.
Giảm phụ thuộc trung gian và tăng biên lợi nhuận.

Nông nghiệp tuần hoàn – bước chuyển sang nuôi bền vững

Nhiều mô hình nuôi tôm tuần hoàn ở Cà Mau đang mang lại hiệu quả thực tế:

Giảm 20% chi phí sản xuất.
Rút ngắn vụ nuôi 15–20 ngày.
Năng suất đạt 35 tấn/ha/vụ.
Tỷ lệ thành công 70–90%.

Việc mở rộng thêm 1.500 ha mô hình tuần hoàn trong năm nay hướng đến mục tiêu đạt các chứng nhận quốc tế và phục vụ xuất khẩu vào thị trường Mỹ, EU, Nhật.

Sản lượng tăng nhưng rủi ro dịch bệnh và chi phí sản xuất còn lớn

8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đạt 801.200 tấn tôm, tăng 6,2%. Tuy nhiên:

Bệnh đốm trắng, AHPND, EHP và hội chứng phân trắng vẫn diễn biến khó lường.
Chất lượng con giống, thức ăn và chế phẩm sinh học chưa đồng đều.
Biến đổi khí hậu gây bất ổn môi trường ao nuôi.

Ngành cần sự phối hợp mạnh hơn giữa cơ quan quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp để giảm rủi ro và đảm bảo nguồn cung nguyên liệu ổn định cho chế biến.

Bao bì tôm – Yếu tố quan trọng trong chuỗi giá trị xuất khẩu: Giải pháp từ Bao bì Nhựa Việt Thành

Trong bối cảnh EU và các thị trường lớn ngày càng chú trọng tính bền vững, bao bì trở thành một điểm chạm quan trọng để nâng giá trị sản phẩm tôm. Bao bì không chỉ bảo vệ chất lượng mà còn thể hiện thông điệp trách nhiệm và chuẩn mực của nhà cung cấp.

Bao bì Nhựa Việt Thành cung cấp các giải pháp bao bì thủy sản chuyên dụng:

1. Bao bì đạt chuẩn tiếp xúc thực phẩm

Sử dụng hạt nhựa nguyên sinh đạt tiêu chuẩn.
Đảm bảo an toàn cho các sản phẩm đông lạnh, IQF, block và giá trị gia tăng.

2. Tối ưu bảo quản – giữ chất lượng tôm ổn định

Bao bì có khả năng chịu lạnh sâu (-35°C đến -40°C).
Gia cố độ bền kéo, độ bền hàn để tránh rách khi cấp đông hoặc vận chuyển.

3. Tiện ích cho xuất khẩu

In ấn rõ ràng thông tin truy xuất, mã lô, ngày sản xuất.
Thiết kế linh hoạt: bao PE, PA/PE nhiều lớp, túi zip, túi hút chân không.

4. Hướng tới bao bì bền vững

Giảm tỷ lệ nhựa, tối ưu trọng lượng bao bì.
Sử dụng mực in thân thiện môi trường, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu “xanh” của EU.

Bao bì Việt Thành không chỉ đáp ứng chức năng bảo quản mà còn hỗ trợ doanh nghiệp thủy sản xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, phù hợp xu hướng thị trường toàn cầu – nơi mà bao bì được xem như một phần của câu chuyện thương hiệu.